خدمات مجالس ترحیم
کلیه خدمات مجالس ترحیم و در واقع خدماتی که بابت مجالس ترحیم ارائه میشود بسیار گسترده هست و فقط به روز سوم و هفتم ختم نمیشود.
از زمانی که یک عزیز خانواده چشمش بر دنیا بسته و جان به جان آفرین تسلیم میکند، خدمات مجالس ترحیم در قالب موسسه، شرکت و یا گروههای فرهنگی آماده هستند تا هر نوع خدماتی را ارائه کنند تا خانواده معزا مشغول عزاداری خودشان باشند و درگیر امور اداری و تشریفات نشوند. این خدمات به شرح زیر میباشند:
زمان فوت
در زمان فوت بسیاری از خانواده ها هستند که آشنایی به سیر مراحل خاکسپاری ندارند و یا کسی از بستگان نمیتواند این کارها را انجام بدهد. اینجاست که تماس با یکی از این موسسات میتواند کارها را تسهیل و درست و به موقع به سرانجام برساند.
اولین اقدام پس از فوت یک شخص چیست؟
اولین مرحله مورد نیاز پس از فوت، تماس با پزشکی هست که باید بر سر میت حاضر و فوت مرحوم یا مرحومه را تایید کند. اگر بیمار بر اثر کهولت سن و یا داشتن بیماری حاد قبلی از دنیا برود گواهی فوت همانجا توسط دکتر برایش صادر میشود و اعضای خانواده میتوانند میت را برای خاکسپاری به آرامستان یا سردخانه ببرند. اگر میت، جوان و یا بر اثر حادثه ای از دنیا برود و نیز مرگی اگر مشکوک باشد جنازه میبایست به پزشکی قانونی رفته تا کالبدشکافی شده و علت دقیق مرگ توسط کارشناسان مشخص گردد. در اینجا گواهی فوت با شرح کامل کالبدشکافی صادر خواهد شد.
اقدامات پس از گرفتن گواهی فوت
تشییع جنازه – کفن و دفن – خاکسپاری
پس از گرفتن گواهی فوت مراحل کفن و دفن و تشییع جنازه و سایر مراحل خاکسپاری میباشد که طبق روال و ساعت خاصی انجام میشود. تمام مراحل فوق قبل از مجلس ترحیم اصلی میباشد که هر کس بخواهد میتواند از موسسات و گروههای مربوطه درخواست همکاری کرده و امور مربوطه را به آنها واگذار نماید.
اولین مجلس و مراسم ترحیم پس از فوت
زمانی که میت را دفن کردند و همه بستگان و دوستان و آشنایان بر سر مزار او جمع هستند، بهترین مداح بهشت زهرا به ذکر مصیبت پرداخته و از خداوند برای او آمرزش و از حاضرین برایش طلب عفو و حلالیت میکند. خدمات مجالس ترحیم در اینجا علاوه بر عزاداری، لوازم و مقدمات گرد هم آمدن مردم بر سر مزار را نیز میتواند فراهم کند. تهیه سیستم صوتی، نصب سایه بان، صندلی، تهیه پذیرایی و غیره همگی از خدمات مجالس ترحیم میتواند باشد.
شب اول قبر
بسیاری از شیعیان دوستدار اهل بیت در شب اول قبر مراسم زیارت عاشورا یا ذکر مصیبت اهل بیت را برای شادی میت در منزلش برگزار میکنند و علاوه بر خواندن نماز شب اول قبر به ذکر فاتحه و قرآن نیز میپردازند. در آخر پذیرایی با شام انجام خواهد شد که این مراسم مختصر را نیز موسسات خدمات مجالس ترحیم اجرا و پشتیبانی میکنند.
مجلس ترحیم روز سوم
مهمترین مجلس ترحیم روز سوم خاکسپاری میباشد که قبل از آن بوسیله اعلام توسط آگهی و اعلامیه و نصب بنر به اطلاع همگان میرسد تا بعدازظهر آن روز در یکی از مساجد محل همه دوستان و آشنایان و بستگان گرد هم آمده و مداح و قاری قرآن و سخنران برای آنها مراسمی را اجرا کنند که هم تسلی بازماندگان باشد و هم با اذکار مختلف توسط صدها نفر روح میت را شاد نمایند. خدمات مجالس ترحیم در این روز بیشترین وظیفه را عهده دار هستند تا به بهترین وجه مراسم را اداره کنند. در این روز از همه حضار پذیرایی بوسیله میوه و حلوا و خرما میشود و معمولا شام و ناهار داده نمیشود.
خدمات مهم مراسم ختم و ترحیم
یکی از مهمترین خدماتی که چند سالیست به بخش مهم مراسم ختم و ترحیم تبدیل شده، اجرای و نحوه برگزاری این مراسم میباشد. امروزه در بیشتر مراسمات بنا بر تغییر سلیقه و خواسته های مردم عزیز، بجای مداح و مداحی، از گروه های ترحیم عرفانی که شامل گروه موسیقی سنتی مراسم ختم، گروه دف و نی مراسم ترحیم، تک نوازی نی، سنج و دمام و … استفاده میشود.
شب هفتم
مراسم شب هفتم سالهاست که با روز سوم یکی شده و کمتر کسانی هستند که این مراسم را برگزار کنند. دلیلش هم عدم رفت و آمدهای زیاد برای بستگان دور و نزدیک مخصوصا شهرستانی ها است . این مراسم هم مانند روز سوم میباشد با این تفاوت که اکثرا با پذیرائی شام یا ناهار مدعوین را دعوت مینمایند. این مراسم هم جزو خدمات مجالس ترحیم میباشد.
روز چهلم
گرچه ممکن است شب هفتم برگزار نشود و با روز سوم یکی شود اما روز چهلم را همه به احترام عزیز از دست رفته خود در مسجد یا بر سر مزارش جمع میشوند و به عزاداری میپردازند. در این روز نیز مانند سوم و هفتم، مراسمی مشابه منعقد و برخی با ارسال دعوتنامه بستگان و دوستان را به اطعام و خیرات جهت شادی روح مرحوم دعوت میکنند. در این مراسم هم خدمات مجالس ترحیم به ارائه سرویس مثل ذکر مداحی و مصیبت و همچنین خدمات جانبی مانند تهیه سیستم صوتی و در نهایت پذیرائی میپردازند.
اولین سالگرد
اولین سالگرد فوت عزیز از دست رفته حتما انجام میشود حتی اگر در مسجد نباشد و با حضور بر سر مزار باشد. سالگرد های بعدی قطعا توسط اکثر خانواده ها بصورت مراسم انجام نمیشود مگر عده قلیلی که خود را به این امر مقید کنند.
خدمات مجالس ترحیم غالبا به همین منوال که ذکر شد برگزار میگردد مگر اینکه در عزاداری بصورت آئینی یا با ادوات و سازهای مختلف و آواز و اشعار حزن انگیز اجرا شود.