گرفتن گواهی فوت
مراسم تشییع جنازه
شام غریبان
روز سوم خاکسپاری میت
شب هفتم خاکسپاری
چهلم
سالگرد
در همه مراسم فوق، نیاز به خدماتی میباشد که همه آنها از عهده بازماندگان متوفی ساخته نیست و میبایست از مرجع مربوطه درخواست خدمت رسانی کرد. مثلا تهیه سیستم صوتی، پذیرائی شام و ناهار یا مداح برای بهشت زهرا که اغلب مردم از عهده آن بر نمی آیند.
ما تصمیم داریم از زمانیکه یک خانواده داغدار میشود تا مراسمهای مختلف بعدی به تشریح انواع خدمات مجالس ترحیم بپردازیم.
هیچکس نمیتواند زمان مرگ کسی را پیش بینی کند. بنابر این نمیتوان برای عزاداری برنامه ریزی کرد. حتی در مواقعی که وضع جسمانی یکی از اعضای خانواده وخیم باشد و یا واپسین لحظات عمر خود را در کهولت بسر میبرد.
در این مواقع خانواده نمیخواهد قبول کند که در آستانه یک عزا و از دست دادن عزیزی هستند. و ناگهان با یک فقدان روبرو میشوند و در غم بزرگی فرو میروند. اینجاست که برنامه ها و مشکلات بعدی ظاهر شده و بستگان به کمک خانواده معزا میشتابند.
اولین مرحله پس از مرگ، گرفتن گواهی فوت هست که باید توسط یک پزشک تایید گردد. حال این گواهی در منزل باشد یا در بیمارستان بایستی در یک برگه تایید و ممهور گردد تا پس از آن سازمان بهشت زهرا یا هر آرامستان دیگری برای مراحل کفن و دفن پذیرش نماید. هنگامیکه گواهی فوت صادر شد جنازه باید به سردخانه منتقل گردد تا روز بعد یا روزهای بعدی در مکان مشخص دفن شود.
روز بعد اولین مراسم عمومی برگزار میشود و آن هم تشییع جنازه با حضور بستگان دور و نزدیک، همسایگان، اهالی محل، دوستان قدیم و جدید، همکاران و… همزمان یکی از بستگان با در دست داشتن گواهی فوت و کارت ملی و شناسنامه به امور اداری آرامستان مراجعه و گواهی دفن را اخذ مینماید.
آرامستان نیز جنازه را برای شستشو و کفن کردن و سپس ادای نماز میت به سالنهای مربوطه اعزام میکند. در این هنگام رزرو اکو و مداح، کندن قبر و سایر نیازهای تدفین باید توسط بستگان انجام و هزینه های آن پرداخت گردد. پس از طی این مراحل جنازه دفن و ذکر تلقین و سپس ذکر مصیبت و عزاداری مختصری بر سر مزار تازه از دست رفته انجام میشود. معمولا مراسم تشییع و کفن و دفن تا ظهر تمام شده و حاضرین برای صرف ناهار به رستوران دعوت میشوند.
برخی از موسسات و گروهها که در بحث خدمات مجالس ترحیم فعالیت دارند مراحلی را که در بالا ذکر شد را انجام میدهند. کسانیکه نمیخواهند از بستگان برای امور اداری، پذیرایی و یا مراسم روز اول استفاده کنند و یا اینکه کسی را برای پیگیری ندارند میتوانند تمام این مراحل را به موسسات خدمات مجالس ترحیم واگذار نمایند.
روز اول خاکسپاری که تمام شد بعضی از مردم در منزل مرحوم شام غریبان گرفته و به ذکر زیارت عاشورا و عزاداری و سینه زنی میپردازند.
اولین مراسم عمومی ترحیم روز سوم برگزار میشود که از قدیم رسم بر این بوده که در مسجد باشد. درب مسجد بر روی همه مردم باز و هرکسی که میخواهد ضمن عرض تسلیت به بازماندگان، دقایقی را برای ذکر فاتحه و خواندن قرآن در مسجد مینشیند. البته این مراسم چند سالی هست که با مراسم شب هفتم ادغام و در یک روز انجام میشود. دلیل آن هم بیشتر برای این میباشد که صرفه جویی در وقت و هزینه خانواده های معزا و هم بستگان دور و نزدیک باشد.
پس از ظهور بیماری همه گیر کرونا از نظر مکانی هم بسیاری از مردم بر سر مزار مراسم سوم و هفتم را برگزار کردند که هنوز عده ای بدین منوال عمل مینمایند.
خدمات مجالس ترحیم در این روز هم به درخواست خانواده متوفی به خدمت رسانی و پشتیبانی از مجلس ختم میپردازد. تهیه سیستم صوتی، اجرای مراسم توسط مداح سنتی یا گروه ترحیم عرفانی همراه با نواختن نی از این جمله میباشد.
مراسم شب هفتم، چهلم، سالگرد و روزهای خاص برای یادبود مرحوم نیز مشابه روز سوم با اندکی تغییر آداب خاص خود را دارد که همگی شامل مجالس ترحیم میشود.نتیجه مطالب فوق اینست که از زمان فوت یک عزیز تا مراسمهای روزهای بعد، هفته ها و حتی سالها برای هر عملی که جهت شادی و آمرزش روح از دست رفته انجام شود میتواند توسط گروه یا موسسه خدمات مجالس ترحیم پشتیبانی گردد. حال این خدمات، پیگیری امور اداری باشد یا پذیرائی و یا اجرای مراسم سوگواری.
امید آنکه مطالب فوق کمک و راهنمائی مفیدی جهت اطلاع همگان باشد.
